Ҡытай теле

English: Chinese language

Ҡытай теле (үҙ атамаһы 中文, 汉语) — туған тел булараҡ иң күп һөйләшеүселәр һаны булған тел. Син-тибет телдәре ғаиләһенә ҡарай. Ҡытай теле бер береһенән ныҡ айырылған диалекттар йыйылмаһынан тора, шуға күрә күп кенә тел белгестәре ҡытай телен туғандаш булған айырым телдәр системаһы тип ҡарай.

Ҡытай теле син-тибет телдәре ғаиләһендәге ҡытай тармағына ҡарай. Тәүҙә хань этник төркөмөнөң төп теле булған. Хәҙерге формала ҡытай теле КХР-ның, Сингапур һәм Тайваньдың рәсми теле булып тора, шулай уҡ БМО рәсми телдәренең береһе.

Бөтә донъяла ҡытай телендә 1,3 млрд кеше һөйләшә. Тарихи яҡтан был Ҡытай халҡының күпселеге булған хань халҡының теле (ил халҡының 90 % артығы). Бынан тыш, үҙ телен һаҡлаған тиҫтәләрсә миллион ҡытайлылар Көньяҡ-көнсығыш Азияла йәшәй, ҡытай диаспораһы бөтә донъяға таралған.

2010 йылғы халыҡ иҫәбен алыу буйынса Рәсәйҙә ҡытайса 70722 кеше һөйләшә.

Бөтә доньяла ҡытай телендә һөйләшеүселәрҙең дөйөм һаны — 1,3 млрд кеше.

• Йөкмәткеһе
• Иероглифтар төрҙәре
• Иероглифтар төрҙәре 6 төркөм буйынса
• Пиньин теле
• Ҡытай иероглифтар яҙыу ҡәғиҙәләре
• Иҫкәрмәләр
• Һылтанмалар

Йөкмәткеһе

• 1 Ҡытай яҙмаһы
• 2 Иероглифтар төрҙәре
• 3 Иероглифтар төрҙәре 6 төркөм буйынса
  • 3.1 Күрһәтеү
• 4 Пиньин теле
  • 4.1 Һүрәт
  • 4.2 Ябай идеограммалар
  • 4.3 Ҡушма идеограммалар
  • 4.4 Фоноидеограммалар
• 5 Ҡытай иероглифтар яҙыу ҡәғиҙәләре
• 6 Иҫкәрмәләр
• 7 Һылтанмалар

Ҡытай яҙмаһы

Ҡытай яҙмаһы (; вьетн. Chữ Hán, тьы-хан) -Ҡытайҙа барлыҡҡа килгән иероглиф яҙма системаһы.

Ҡытай теленең таралышы:
     Ҡытай теле дәүләт йәки рәсми тел булған илдәр      5 миллиондан артыҡ кеше ҡытайса һөйләшкән илдәр      1 миллиондан артыҡ кеше ҡытайса һөйләшкән илдәр      0,5 миллиондан артыҡ кеше ҡытайса һөйләшкән илдәр      0,1 миллиондан артыҡ кеше ҡытайса һөйләшкән илдәр      Ҡытай телендә күп кешеләр һөйләшкән ҡалалар

Цзягувэнь (甲骨文)- ташбаҡалар ҡабығында һәм мал тиреһендәге боронғо Ҡытай яҙмалары. Б. э. т. XVII быуат